WO2 en het trieste einde

Geplaatst op door

Gert-Jan Weierink is voorzitter van de Historische Vereniging Maartensdijk. Beroepsmatig is hij werkzaam als partner en oprichter van Lobbykracht, adviesbureau in public affairs. Eerder was hij actief voor de VVD, onder meer als wethouder, raadslid en Statenlid.
Wij vroegen hem welk verhaal uit de tweede wereldoorlog in oud Maartensdijk beslist niet vergeten mag worden. Dit is zijn antwoord:

Omdat dit het laatste bericht is in een serie over 75 Jaar Vrijheid dacht ik aan herdenking en bevrijding. Nergens staan die twee uitersten zo dicht bij elkaar als in Westbroek. Daarom – voordat we overgaan naar de vrolijke bevrijding – wil ik graag de trieste Bevrijdingsdag in Westbroek onder de aandacht brengen.
Door een opeenstapeling van misverstanden ontstond daar een schietpartij waarbij 9 Westbroekers en 2 Duitse soldaten het leven lieten. Overigens waren er meer plaatsen in Nederland waar de bevrijding een tragisch verloop kende, onder meer in Maarssen en Utrecht.
Het verhaal van Westbroek is al vele malen verteld, maar een indrukwekkende getuigenis komt van een van de hoofdrolspelers: de inmiddels 101-jarige Marten Mobach. Hij schreef voor St Maerten in 2015 een artikel over zijn rol in dat gebeuren. Klik hier … en even doorbladeren naar bladzijde 12.

Er vielen 11 doden in Westbroek op 5 mei 1945; alleen in Amsterdam en Berkel Rodenrijs vielen die dag meer slachtoffers. Meer informatie over schietpartijen op Bevrijdingsdag 1945 vindt u op de website van de NOS. Klik hier …

Alle artikelen over Bevrijdingsdag in Westbroek vindt u in onderstaande tabel met de zoekterm ‘bevrijdingsdag Westbroek’.

TitelAuteurBronPublicatiedatumHyperlinkInfo:
Verslagen Duitsers schoten als wilden om zich heenMaarten VenderboschAD2020-05-02 00:00:00Klik hier...Voor de 75ste keer viert Nederland op 5 mei de bevrijding. Vanwege het coronavirus kan het geen uitbundig feest worden. Ook in de meidagen van 1945 kent de bevrijding een wrange keerzijde. De oorlog is afgelopen, maar toch vallen er nog tientallen doden door volstrekt zinloos geweld. Onder meer in Utrecht, Westbroek en Jutphaas gaat het mis. Het feest van de bevrijding slaat hier om in een dag van diepe rouw.  
Bezet en Verzet: De Bilt en Bilthoven in OorlogstijdJ.C. Brugmanboek1993-01-01 00:00:00Klik hier... In 1989 kreeg ik de gelegenheid, om een grote bunker die aan de achtertuin van mijn woning aan de Tollenslaan grensde, te verwerven. Bij de naspeuringen, waarvoor deze bunker was gebouwd en wie daarin dan wel gehuisd hadden, ontdekte ik dat er in de oorlogstijd in deze omstreken zeer veel was gebeurd.
The Long ReturnBob Porterboek1997-01-01 00:00:00Klik hier... Bob Porter was a Bomb Aimer in a Lancaster bomber, that exploded at 22,000 feet. He and the engineer were the only survivors. In het boek The Long Return noemt bommenrichter/ reservepiloot Bob Porter zes Canadese soldaten die gelijk met een groep gedeserteerde Duitsers in Fort Ruigenhoek in Groenekan hebben gezeten.
Tuindorp Een bedrijvige gemeenschap in de twintigste eeuw. Rob Hufen Hznboek2001-01-01 00:00:00Klik hier... Geschiedenis en biografisch woordenboek. Stichting De Plantage
Utrecht in VerzetT. Spaans van der Bijlboek2005-01-01 00:00:00Klik hier... In de Tweede Wereldoorlog waren in Utrecht, met name aan de Maliebaan, talrijke Duitse organisaties, alsmede het hoofdkwartier van de NSB gevestigd. Daardoor ontstond wel het beeld dat Utrecht als geheel 'een foute stad' was. 2005ISBN9077030239 Uitgever Stichting De Plantage.
Vergeten bunkers, forten in en om De Bilt en het Duitse 88e legerkorps in De BiltJ.C. Brugmanboek2006-01-01 00:00:00Klik hier... Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in de Gemeente De Bilt zo'n 80 betonnen bunkers gebouwd om onderdak en bescherming te bieden aan het hoofdkwartier van het 88ste Duitse Legerkorps dat daar gevestigd was.
Terugblik bij strijklichtH.W. von der Dunkboek2008-01-01 00:00:00Klik hier... Jeugdherinneringen van de Nederlandse historicus (1928) van joods-Duitse afkomst, tegen de achtergrond van jodenvervolging, de Duitse bezetting en de bevrijding. Leraar aan de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven en later hoogleraar Universiteit Utrecht ISBN9789035133914 UitgeverPrometheus.
Weest manlijk, zijt sterk. Pim Boellaard (1903-2001) Het leven van een verzetsheld.Withuis, J.boek2008-01-01 00:00:00Klik hier... Pim Boellaard was een held- een verzetsheld, maar ook een held in de wijze waarop hij zijn jaren in de zwaarste concentratiekampen doorstond. Tijdens zijn gevangenschap in het 'Oranjehotel' werd Boellaard als enige ondervraagd door zowel Himmler als Heydrich, waarbij hij deze hoge nazi's verbaasde door zijn standvastigheid. Woonde in villa Kloosterend in De Bilt. Uitgever De Bezige Bij, ISBN9789023427834
Fighting for Survival Gevecht om te overlevenDan (E.H.) Kampelmacherboek2008-01-01 00:00:00Klik hier...In 1938 gevlucht uit Wenen. Ondergedoken in De Bilt. Bureveld 2, Bunnikseweg 10. Uitgever Verbum, Laren (NH) ISBN9789074274128
AutobiografieMarten Mobach boek2010-01-01 00:00:00Klik hier... Vanaf 1942 betrokken bij het verzet in Westbroek. Op 5 mei 1945 door de bezetter opgepakt. Zijn vriend Minne Bouma werd direct doodgeschoten. Marten en de anderen werden in een auto geladen om hen in Fort de Bilt terecht te stellen. Maar de auto liep vast in een menigte hun bevrijding vierende Utrechtenaren. Uitgever M. Mobach in De Bilt ISBN9789067204996
Hoe heette ik ook alweerKarel Beesemerboek2010-01-01 00:00:00Klik hier... Hoe hij als Joods jongetje uit Amsterdam via allerlei omzwervingen onder meer in Bilthoven - in Renkum een veilig onderduikadres vond. Na de oorlog, toen bleek dat zijn familie was omgekomen, blijft hij in Renkum in het pleeggezin en groeit er op. Uitgever Kontrast, Oosterbeek ISBN9789490834012
Het Boschhuis Kroniek van een familiePauline Broekemaboek2013-01-01 00:00:00Klik hier... Het Boschhuis aan de Beetslaan in Bilthoven. Het boek is de geschiedenis van wereldverbeteraars en het gewelddadige einde van een naieve droom: Pieter ter Beek wordt in 1944, zes maanden voor de bevrijding, door de Duitsers gefusilleerd.
We will remember themIvo de Jongboek2014-01-01 00:00:00Klik hier... Brigadegeneraal en historicus drs. Ivo de Jong geeft de tien jonge bemanningsleden van de B17, die neerstortte bij Groenekan, stem en gezicht. Hij deed al eerder gedetailleerd onderzoek naar deze noodlanding voor zijn boekMission 376 Battle over the Reich: 28 May 1944
Groenekan en de Tweede WereldoorlogF. Klok, W. Hoebink, W. van Schaikboek2015-01-01 00:00:00Klik hier...Particuliere uitgave. Klok, Groenekan ISBN9789082425901
Bilthoven en De Bilt tijdens de Tweede WereldoorlogBernard Schutboek2015-01-01 00:00:00Klik hier... In dit oorlogsboek wordt zo nauwkeurig beschreven wat er zich in de gemeente De Bilt heeft afgespeeld tijdens die vijf lange jaren. En dat is niet gering. In Bilhoven was de staf gevestigd van het 88e Duitse Legerkorps. Hele stukken van de gemeente waren Sperrgebiet. Er heerste angst voor razzia's en de iedere dag mogelijke bombardementen. Uitgeverij De drie ceders, Bilthoven ISBN9789082346404
Jacoba van Tongeren en de onbekende verzetshelden van Groep 2000 (1940-1945)Trudy Admiraal, Paul van Tongerenboek2015-01-01 00:00:00Klik hier... Dit boek is gebaseerd op de authentieke memoires van Jacoba van Tongeren (1903-1967) die -als enige vrouw- in de Tweede Wereldoorlog een grote verzetsgroep oprichtte en vijf jaar lang leidde: Groep 2000. Groep 2000 zorgde tussen 1940 en 1945 voor 4500 onderduikers in Amsterdam en stond aan de wieg van het blad Vrij Nederland. De Groep telde circa 140 leden van 85 van hen is een korte biografie opgenomen. Groenekan
De rekening van vijf jaar oorlog. Bilthoven en De Bilt de eerste jaren na de bevrijdingBernard Schutboek2018-01-01 00:00:00Klik hier... De eerste jaren na de bevrijding waren voor velen hard en bitter. Twee onderwerpen stonden voorop in de politieke belangstelling: wat te doen met de 150.000 opgepakte foute Nederlanders die meestal zonder enige voorziening in kampen waren gestopt. Uitgeverij De drie ceders, Bilthoven ISBN9789082346411
De nagekomen verhalen (Groenekan en de Tweede Wereldoorlog)F. Klokboek2020-04-01 00:00:00Klik hier...In De Nagekomen Verhalen beschrijft Frank Klok aanvullingen en nieuwe verhalen, die hem bereikten na de publicatie in 2015 van het boek Groenekan en de Tweede Wereldoorlog (auteurs waren toen, naast Frank Klok, ook Wim Hoebink en Wim van Schaik). Onder meer over Joods verzet door het Joodse echtpaar Herman Herschel en Thea Herschel-Fruitman.
Het herdenkingsmonument bij JagtlustE. SchulerDBG1995-04-01 00:00:00Klik hier...In De Bilt staateen monument met een bi jzondere bekroning van een getalenteerde Nederlandse beeldhouwer, van wie velen vast wel eens werk in Artis hebben gezien. Jaap Kaas werd in 1898 als kind van vrijzinnig joodse ouders in Amsterdam geboren.
Jaargangen 2017 tm 2019 nog niet online beschikbaarDBG
De Bevrijding in de gemeente De BiltJ.C. BrugmanDBG 1995-04-01 00:00:00Klik hier...De Duitse legers in Noord-West-Duitsland en Nederland hadden op 4 mei 1945 weliswaar gecapituleerd, maar daar was hier nog niets van te merken. Pas op 7 mei verschenen de eerste Engelse pantservoertuigen op de Utrechtseweg, komende uit de richting Amersfoort.
Donkere wolken, ook over de WerkplaatsAnneke van HeertumDBG 1996-05-01 00:00:00Klik hier...De Werkplaats, gebeurtenissen uit de periode mei 1939 tot maart 1941 zoals opgetekend in de notulen (minuten) van de wekelijkse Medewerkerssamenkomsten.
Vluchteling in De Bilt Dr. K.J. HahnAnneke IsegerDBG 1998-06-01 00:00:00Klik hier...Dr.K.J.Hahn(85) vlucht vanuit Praagnaar Nederland dat zijn tweede vaderland werd.Als Sudeten-Duitserin Karlsbad (Tsjecho-Slowakije) geboren,vluchtte hij na de Kristailnacht naar Nederlan.d
De luchtoorlog boven onze gemeenteJ.C. BrugmanDBG 2003-09-01 00:00:00Klik hier... In totaal zijn er in de oorlogstijd 9 vliegtuigen in onze gemeente neergestort, twee Amerikaanse en zeven Duitse. Verder zijn er 13 bomaanvallen c.q. beschietingen bekend en er zijn er 43 mensen omgekomen (11 inwoners van de gemeente De Bilt, 8 Amerikanen en 24 Duitsers).
LuchtaanvallenJ.C. Brugman DBG 2003-12-01 00:00:00Klik hier...Vervolg op Luchtoorlog boven de gemeente.
Het drama in Westbroek op 5 mei 1945J.C. BrugmanDBG 2004-03-01 00:00:00Klik hier...Op bevrijdingsdag ontstond in Westbroek een gevecht tussen de lokale verzetsgroep en een eenheid van het Duitse leger. Hierbij zijn elf mensen gesneuveld, zes verzetsmensen, drie burgers en twee Duitse soldaten.
Het drama in Westbroek op 05 mei 1945 (naschrift van de redactie)RedactieDBG 2004-09-01 00:00:00Klik hier...Foto van de zes verzetsmensen uit Westbroek
Bilthoven in de hongerwinter, grepen uit het dagboek van Luise Kramer-Scheffels Bewerkt door J.J. VosDBG 2004-09-01 00:00:00Klik hier...Grepen uit het dagboek van Luise Kramer-Scheffels, die in de Tweede Wereldoorlog in Bilthoven woonde. Haar man was hoogleraar in Berlijn, maar na de beruchte Reichskristallnacht van 9 op 10 november 1938 gevlucht.
9 oktober 1944, een rampdag voor onze gemeenteJ.C. Brugman DBG 2004-09-01 00:00:00Klik hier...Het drama begon maandagmorgen 9 oktober, toen enkele Landwachters een inval deden in een huis aan het 'Jodendom'. Jacht op onderdukers. Veertien mensen afgevoerd naar Neuengamme.
Bilthoven in de hongerwinter, lezersreactieDr. J.Ph. Wolff DBG 2004-12-01 00:00:00Klik hier...Aanvullingen en correcties.
Verdediging van de oostelijke toegang tot UtrechtJ.C. BrugmanDBG 2004-12-01 00:00:00Klik hier...Fort de Bilt (Nieuwe Hollandse Waterlinie NHW) in oorlogstijd. Werk Griftenstein.
Het Nieuwe Lyceum De donkere oorlogsjaren 1Wim KrommenhoekDBG 2005-03-01 00:00:00Klik hier...Toen de oorlog uitbrak bestond Het Nieuwe Lyceum vijf jaar. Kort daarvoor had men het nieuwe gebouw aan de Jan Steenlaan betrokken onder leiding van de nog jonge rector Van Popta. De school bezat toen een internaat aan het Vermeerplein. 1935 tm 1941
Het Nieuwe Lyceum De donkere oorlogsjaren 2Wim KrommenhoekDBG 2005-06-01 00:00:00Klik hier...Vervolg. 1942 en later
Het verzet in onze gemeente J.C. BrugmanDBG 2005-06-01 00:00:00Klik hier...Dertien gesneuvelde Biltse verzetsmensen. Hf. van Aalderen, M. Balk, P.J. ter Beek, A.P.M. Fauchey, A.J. van Ginkel, M.f. Groen, f. G.A. van Medenbach de Rooy, f. Sickenga, H.J.A. van Tarel, ]. W. Vermaak, S. de Wolf , f. Hofstede en jonkheer dr. f. de Marees van Swinderen.
Overleven in De BiltDan (E.H.) Kampelmacher DBG 2007-03-01 00:00:00Klik hier...Kampelmacher dook onder bij Jitze Kraaikamp van de boerderij 'Bureveld 2'
Het hoofdkwartier van het 88e Duitse legerkorps in Bilthoven J.C. BrugmanDBG 2007-06-01 00:00:00Klik hier...Sinds 1943 hoofdkwartier in Bilthoven-Noord. Het commando in de villa Zonneheuvel aan de Bilderdijklaan. Logistieke deel in en om Jagtlust. Verbindingsafdeling aan de Gerard Doulaan en de Van Dijcklaan. Commandant van de korpsartillerie aan de Beethovenlaan, hoek Soestdijkseweg.
De BS-groep De Bilt 1943-1946Marcel HermensDBG 2007-09-01 00:00:00Klik hier...Tussen 1943 en 1945 was in De Bilt een verzetsgroep actief. Elf mannen en twee vrouwen. Leden van de groep, waarvan de namen nog bekend zijn, waren: Jaap Balvers, Kees Bakker, Ton van der Hel, Lu Berkt, Jan Schoonis, Anton de Geest, Nico van Vulpen, Niek Jansen en Minne de Swart.
Hoe heette ik ook alweer? Gerrit van GinkelDBG 2010-12-01 00:00:00Klik hier...Persoonlijke herinneringen. Onder meer Theresiaschool. Bombardement Julianalaan.
Een held, geen heilige. Pim BoellaardSteven HagersDBG 2011-09-01 00:00:00Klik hier...Verzetsman, kampoverlevende en succesvolle zakenman W.A.H.C. Boellaard (1903-2001). In 2008 verscheen de biografie Weest manlijk, zijt sterk door Jolande Withuis
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 1 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 2 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 3 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 4 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 5 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 6 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 7 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 8 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 9 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 10 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 11 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
De oorlogsdagboeken van mevrouw Van Bodegraven (G van Bodegraven - van der Bijl)12 delige serie Deel 12 Bewerking redactie DBG 2011-12-01 00:00:00Klik hier...Deels ingekort dagboek in 12 delen van Grietje van Bodegraven-van der Bijl. Geboren op 2 oktober 1881 en gestorven bijna 90 jaar oud op 26 mei 1971. Echtgenoot Jacob van Bodegraven. Samen dreven zij een boek- en kantoorboekhandel op de Dorpsstraat in De Bilt.
Herinneringen van een twaalfjarige jongenArt Lengkeek, vert. en bewerkt door Steven HagersDBG 2015-03-01 00:00:00Klik hier...Persoonlijke herinneringen van Art Lengkeek . Geboren en getogen in Bilthoven. Nu Canadees en wonend in Vancouver Canada. Onder meer spooerwegstaking, hongerwinter en bevrijding.
Eind november 1944Hans de GrootDBG 2015-09-01 00:00:00Klik hier...Persoonlijke herinneringen van Jan de Groot. Periode eind 1994. Viering 12½-jarig huwelijksfeest met echtgenote Mien van der Wurf .
Een nagelaten document (van Velo Bierman)Bernard Schut en Bernard VeermanDBG 2015-12-01 00:00:00Klik hier...Velo Bierman. Geschiedenis van een fotoalbum. Foto's van het artsenproces in Neurenberg waar de medische top van het Derde Rijk terecht stond. Nacht und Nebel kamp Natzweiler
De onbeduidendheid stinkt ten hemel. Interview met prof dr Hermann von der DunkSteven HagersDBG 2016-12-01 00:00:00Klik hier...Het is 1937, een Duitse familie wijkt uit op de vlucht voor het Naziregime. Het gezin Von der Dunk strijkt neer in Bilthoven. Duitse vader en eveneens Duitse, maar ook Joodse, moeder, een dochter en een zoon.
Het herdenkingsmonument bij JagtlustRedactieOMDB2018-06-19 00:00:00Klik hier...Bij het gemeentehuis Jagtlust in Bilthoven staat een monument ter herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het stelt een leeuw voor met op ...
Een trieste Bevrijdingsdag in WestbroekRedactieOMDB2018-07-03 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is het monument ter herinnering aan de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Westbroek. Hier staan ook de namen van de op 5 mei ...
Van Ravenswaay, burgemeester in OorlogstijdRedactieOMDB2018-07-03 00:00:00Klik hier...In 1943 kreeg De Bilt een burgemeester die lid was van de NSB. Hij heeft die functie bijna twee jaar waargenomen. Cornelis van Ravenswaay was ...
De werken bij GriftensteinRedactieOMDB2018-07-09 00:00:00Klik hier...Aan weerszijden van de Utrechtseweg, vlakbij de benzinestations, kan men nog altijd de resten zien van een infanteriestelling die bekend staat als de Werken bij ...
De Nederlandse Volksdienst in MaartensdijkRedactieOMDB2018-07-10 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is een bijeenkomst in de open lucht van de Nederlandsche Volksdienst. Die vond in 1942 plaats in de muziektent op de hoek van de ...
Het nieuws van de bevrijding in De BiltRedactieOMDB2018-07-10 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is de intocht van de militairen van het 49th Reconnaissance Regiment, de Polar Bears, op 7 mei 1945 bij Fort De Bilt.
De isolatie van Joden in MaartensdijkRedactieOMDB2018-07-15 00:00:00Klik hier...Dit bordje Joden niet gewenscht werd in 1941 of 1942 geplaatst in de Raiffeisenlaan in Maartensdijk. (Collectie het Utrechts Archief). In 1936 werd de Joodsche Vereeniging Tuindorp opgericht. Dat deel van het dorp ...
Pim Boellaard, verzetsmanRedactieOMDB2018-07-24 00:00:00Klik hier...W.A.H.C. Boellaard, roepnaam Pim (1903 - 2001), was een Nederlandse verzetsman en ondernemer. In 1938 kwam in hij De Bilt wonen in het Kloosterpark ...
De forten van de Nieuwe Hollandse WaterlinieRedactieOMDB2018-07-24 00:00:00Klik hier...De Nieuwe Hollandse Waterlinie, die in de negentiende eeuw ontwikkeld werd, bestond uit terreinen die men onder water kon zetten en uit forten. Drie forten ...
Het Verloren KerkhofRedactieOMDB2018-07-25 00:00:00Klik hier...Een ouderwetse dodenakker, bestemd voor andersdenkenden, stond er boven het artikel in de Vierklank van 24 oktober 2017. Op de foto ziet men het toegangshek.
Eerste Nederlandse verzetskrant kwam uit MaartensdijkRedactieOMDB2018-08-06 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is het eerste exemplaar van het eerste Nederlandse ondergrondse verzetsblad, het Bulletin, dat werd uitgegeven in Maartensdijk. Het werd samengesteld en geproduceerd door de ...
Het monument voor een neergestorte Amerikaanse bommenwerperRedactieOMDB2018-08-06 00:00:00Klik hier...Op de foto zien we een monument dat op 28 mei 2014 in Groenekan werd onthuld ter nagedachtenis aan de bemanning van een Amerikaanse bommenwerper ...
De Nationale Jeugdstorm in BilthovenRedactieOMDB2018-08-14 00:00:00Klik hier...Op deze foto staan jongens in het gelid tijdens een kamp van de Nationale Jeugdstorm in Bilthoven in 1934 of 1935. In het midden staat ...
De evacuatie van Achttienhoven en WestbroekRedactieOMDB2018-08-18 00:00:00Klik hier...Hier ziet men een schets van een afbeelding op een houten bank, opgesteld in het bejaardenhuis De Rustenburcht in Ursem. De afbeelding waarin de titel ...
Wim Sassen ontsnapt uit Fort BlauwkapelRedactieOMDB2018-08-24 00:00:00Klik hier...Afbeelding: Blauwkapel in 2013 (foto HenkvD Wikipedia). Op kerstavond 1945 ontsnapte de oorlogsmisdadiger Willem Sassen uit Fort Blauwkapel waar hij gevangen gezet was. Men vertelt ...
De Bevrijding van MaartensdijkRedactieOMDB2018-11-11 00:00:00Klik hier...Op 7 mei 1945 reden Engelse bevrijders als eerste Maartensdijk binnen. Hier zijn deze Polar Bears die met hun half tracks naar het dorp reden ...
Willy van der Heide, schrijver van jeugdboekenRedactieOMDB2018-12-04 00:00:00Klik hier...Willy van der Heide is bekend als schrijver van de Bob Evers serie, jeugdliteratuur die destijds verslonden werd. Hij woonde korte tijd op de Hasebroeklaan ...
Een burgemeester in crisis- en oorlogstijdRedactieOMDB2018-12-31 00:00:00Klik hier...Op deze foto zien we het complete gemeentelijke apparaat, bestuurders en ambtenaren van Maartensdijk in 1936. (Foto collectie Koos Kolenbrander, geplaatst met diens toestemming).
Het verzet in MaartensdijkRedactieOMDB2018-12-31 00:00:00Klik hier...Afgebeeld zijn leden van de Maartensdijkse knokploeg: v.l.n.r. Karel de Ridder, Gert Mastenbroek, Boetje Hommes, Rijk de Nooij, Huib Doornenbal en een onbekende.
Neergehaald in de oorlog: sergeant vlieger Jansen uit De BiltRedactieOMDB2019-02-05 00:00:00Klik hier...Sergeant-vlieger Wilhelmus Johannes Gijsbertus Jansen, geboren op 23 november 1915 in De Bilt, vlieger bij de Koninklijke Marine Luchtvaart Dienst, werd in zijn Lockheed Hudson ...
Westbroek en de Slag in de JavazeeRedactieOMDB2019-02-05 00:00:00Klik hier...Op 27 februari 1942 leverde een geallieerd eskader onder leiding van schout-bij-nacht Karel Doorman slag tegen de Japanners in de Javazee. De toen 29-jarige luitenant-ter-zee ...
Concentratiekampen en verzetsmensen uit de BiltRedactieOMDB2019-02-05 00:00:00Klik hier...Op de erelijst van gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog in het gebouw der Tweede Kamer, komt een aantal uit het gebied van de huidige gemeente ...
Het verzet in De Bilt en Bilthoven: fotograaf Salomon de WolfRedactieOMDB2019-02-11 00:00:00Klik hier...Er waren in De Bilt en Bilthoven vele vormen van verzet tegen de Duitse bezetter. Men leest in het artikelHet verzet in onze gemeente ...
Bilthovense oorlogsslachtoffers in 1944RedactieOMDB2019-02-12 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is Rembrandtlaan 74, Sursum Corda of De harten omhoog (foto: Henk van de Bunt, Vierklank). Dit pand is een herinneringsoord van betekenis in Bilthoven. Koerierster …
Duitse troepen en bunkers in BilthovenRedactieOMDB2019-02-20 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is een bunker van een bunkercomplex gebouwd in de driehoek tussen de Bilderdijklaan, Tollenslaan en Hasebroeklaan. (Foto: collectie d’Oude School)
Pim Reijntjes, verzetsmanRedactieOMDB2019-02-22 00:00:00Klik hier...Pim Reintjes (1919-2014) uit Hollandse Rading kende een veelbewogen leven. Tijdens de oorlog was hij actief in het verzet en overleefde hij twee concentratiekampen.
De april-meistakingen in De BiltRedactieOMDB2019-03-04 00:00:00Klik hier...In 1943 vonden in heel Nederland de april-meistakingen plaats. In De Bilt waren opvallend veel werknemers bij de stakingen betrokken. Hierboven ziet men een besluit ...
Het Nederlands BrandweerorkestRedactieOMDB2019-03-05 00:00:00Klik hier...Het Nederlands Brandweerorkest is gevestigd in Bilthoven. Vroeger werd deze vereniging de Brandweerharmonie genoemd. Het is het enige brandweerorkest in Nederland. Onderdelen van de vereniging ...
Een joods echtpaar uit MaartensdijkRedactieOMDB2019-03-05 00:00:00Klik hier...Op deze foto is het joodse echtpaar Leipold te zien met getuigen en familie tijdens hun bruiloft in Maartensdijk.
De bevrijding: herinneringen van Luise Kramer-ScheffelsRedactieOMDB2019-03-12 00:00:00Klik hier...In het dagboek van Luise Kramer-Scheffels kan men lezen: 4/5: Holland capituleert. Eindelijk. 6/5: De laatste twee dagen een gekkenhuis, kinderen met oranje mutsen, vlaggetjes, ...
De bevrijding: herinneringen van Herman von der DunkRedactieOMDB2019-03-14 00:00:00Klik hier...De dag na het capitulatienieuws verscheen de eerste groene jeep in de Van der Helstlaan met twee rode baretten op breed lachende en zwaaiende zeer ...
De bevrijding: herinneringen van Peter HoefnagelsRedactieOMDB2019-03-14 00:00:00Klik hier...De jazz-band. Ik zou voor zaterdag flink gaan oefenen. In het dorp op het Emmaplein was een houten muziektent opgetrokken. Hij was leeg nu, zo vroeg ...
Rommel op JagtlustRedactieOMDB2019-03-15 00:00:00Klik hier...In 1943 vorderde de Duitse Wehrmacht Jagtlust, dat tot dan toe als gemeentehuis van De Bilt was gebruikt. Het werd het hoofdkwartier van het achtentachtigste ...
Monument voor een neergestorte B17RedactieOMDB2019-03-25 00:00:00Klik hier...In de tuin van Soestdijkseweg 15 in de Bilt staat een bijzonder monument. Vijf stangen komen vanuit de grond omhoog en buigen op verschillende plekken ...
Eduard Veterman, kunstenaar en verzetsmanRedactieOMDB2019-03-28 00:00:00Klik hier...De joodse Eduard Veterman was toneelschrijver en regisseur in Den Haag, later Amsterdam waar hij kort aan De Hollandse Schouwburg verbonden was. Tijdens de Tweede ...
De bevrijdingsdag van een joodse onderduikerRedactieOMDB2019-03-29 00:00:00Klik hier...Walter Maas maakte de bevrijding mee in Bilthoven. Hij werd bekend doordat hij in 1949 de stichting Gaudeamus oprichtte, die de moderne muziek wil bevorderen.
Feest bij de bevrijdingRedactieOMDB2019-03-29 00:00:00Klik hier...Burgemeester Van der Borch viert de bevrijding aan de arm van enkele jongedames. (Foto het Utrechts Archief) De burgemeester, die in 1943 vervangen door de NSB-er Van Ravenswaay, nam ...
De Duitse capitulatieRedactieOMDB2019-03-29 00:00:00Klik hier...De overgave van de Duitse troepen werd geregeld in De Bilt. De opperbevelhebber in Nederland was generaal Christiansen. Hij liet de onderhandelingen over de details ...
Incidenten bij de bevrijdingRedactieOMDB2019-03-29 00:00:00Klik hier...Toen op 4 mei bekend werd dat het Duitse leger zich had overgegeven, waren veel Duitse soldaten daarvan nog niet doordrongen. Zij stonden niet toe ...
9 oktober 1944: een rampdag voor De BiltRedactieOMDB2019-04-15 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is de Stenen Man op de fusilladeplaats van Kamp Amersfoort. (Foto: Anne Doedens). Dertien inwoners van De Bilt gingen via dat kamp hun dood ...
Dossier bevrijdingRedactieOMDB2019-04-15 00:00:00Klik hier...In het overzicht hieronder proberen we de bijdragen over de bevrijding van de dorpen van de huidige gemeente De Bilt op deze site in een kader ...
Herdenking en protest op 4 mei 1969RedactieOMDB2019-04-22 00:00:00Klik hier...Tijdens de nationale dodenherdenking van 1969 waren er op verschillende plekken in Nederland incidenten. In Bilthoven vond een protest plaats van ongeveer dertig leerlingen, oud-leerlingen
Zeepfabrieken BilthovenRedactieOMDB2019-05-15 00:00:00Klik hier...De N.V. ZeepfabriekenBilthoven aan de Rembrandtlaan 18 in Bilthoven (Bron: Geheugen van Nederland). Het bedrijf was hier gevestigd van 1938 tot 1941.
Ferdi van der Ham, een verzetsheld uit BilthovenRedactieOMDB2019-06-10 00:00:00Klik hier...Ferdi van der Ham was een verzetsheld uit Bilthoven. In de zomer van 1941 zeilde hij nog met zijn vrienden op de Loosdrechtse Plassen.
Verzetsstrijdster Jacoba van Tongeren en GroenekanRedactieOMDB2019-09-11 00:00:00Klik hier...In de Vierklank van 11 mei 2016 beschreef Henk van de Bunt de vier mei-viering van dat jaar in Groenekan. Hij citeerde daarbij Groenekanner Julius ...
Montessorischool van 100 jaar kan veel verhalenRedactieOMDB2019-10-02 00:00:00Klik hier...Schrijf eens een stukje over de lagere school voor de jubileumschakeltjes, dat zal je maar gevraagd worden, schrijft Ireen bij het 50-jarig jubileum van de ...
Hans Hellendoorn, comandant van de Binnenlandse Strijdkrachten in De BiltRedactieOMDB2019-11-07 00:00:00Klik hier...In september 1944 gaf de regering in ballingschap uit Londen de opdracht aan de diverse verzetsgroepen in Nederland zich te bundelen. Al of niet met ...
De kinderen van Versteeg moeten onder de wol: over ir. Willem HupkesRedactieOMDB2019-11-09 00:00:00Klik hier...De kinderen van Versteeg moeten onder de wol.  Zo luidde in 1944 een codebericht van Radio Oranje vanuit Londen voor ir. Willem Hupkes, president-directeur van ...
De uitdeling van Zweeds wittebroodRedactieOMDB2019-11-20 00:00:00Klik hier...Op de foto zien we hoe tegen het einde van de oorlog op het terrein van Inventum aan de Leijenseweg en de Brandenburgerweg Zweeds wittebrood ...
Philip de Leeuw, verzetsmanRedactieOMDB2019-11-21 00:00:00Klik hier...Philip de Leeuw, die was ondergedoken in Bilthoven, gaf leiding aan de aanslag op de spoorlijn Utrecht-Amersfoort in november 1944. Dit koste het leven van...
Oorlogsgeheimen: Overval op het politiebureau van MaartensdijkRedactieOMDB2019-11-22 00:00:00Klik hier...Voorjaar 2013 zond omroep Max de serie Oorlogsgeheimen uit: een televisieserie over zoektochten naar het verleden. Aflevering De knokploeg van mijn vader.
De Bilthovensche Courant na de bevrijdingRedactieOMDB2019-11-26 00:00:00Klik hier...In 1941 werden de Biltsche Courant en de Bilthovensche Courant opgeheven. Na de oorlog was de Bilthovensche Courant de eerste die weer verscheen.
Smeerstation De Bilt: hulp aan gevangenenRedactieOMDB2019-11-27 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is Lucia Henriette Maria Agnes Ziegenhardt (1907-1980), die met haar mans naam bekend stond als Loes van Overeem.
Beukennootjes in de hongerwinterRedactieOMDB2019-12-03 00:00:00Klik hier...Toen in de Tweede Wereldoorlog het gebrek aan eten steeds groter werd, spoorde de overheid de bevolking aan om beukennootjes te rapen.
Meindert Brouwer en zijn geheime zenderRedactieOMDB2019-12-07 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is een zender ontvanger die door verzetslieden en geheime dienstmensen tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om vanuit bezet gebied metLonden te communiceren.
Joden niet gewenschtRedactieOMDB2019-12-09 00:00:00Klik hier...Dit bord stond in de Tweede Wereldoorlog bij de grens van de gemeente De Bilt aan de Utrechtseweg. (Foto RHC Vecht en Venen). Symbool van de Joodse onderdrukking en vervolging. Dergelijke bordjes
De gaarkeuken van InventumRedactieOMDB2020-01-06 00:00:00Klik hier...Hier zien we de rij voor de centrale keuken van Inventum. (Foto RHC Vecht en Venen) Inventum was een fabriek van huishoudelijke elektrische apparaten.
Biltse grond onder waterRedactieOMDB2020-01-15 00:00:00Klik hier...Inundaties Werken bij Griftensteyn 1945
Jong in de oorlog: Jifke Leemhuis dook onder de tafelRedactieOMDB2020-01-19 00:00:00Klik hier...We moeten dat eens even oefenen, had meester Thierry van de Montessorischool in Bilthoven gezegd. Daarmee bedoelde hij dat zijn hele school van circa veertig leerlingen op tijd en gepast moest reageren op het luchtalarm dat vanaf 1944 met regelmaat afging in gemeente De Bilt.
De verdwenen villa EnsahRedactieOMDB2020-01-22 00:00:00Klik hier...De villa ENSAH was de eerste villa die gebouwd werd bij het station Bilthoven, dat toen nog station De Bilt heette. Hij is gebouwd in 1899/1900. Het einde kwam in december 1944 toen een voltreffer het pand in puin legde.
Jong in de oorlog: Philip Holt moest vaak verhuizenRedactieOMDB2020-01-23 00:00:00Klik hier...Toen het gezin verhuisde naar de Merellaan in Bilthoven Zuid, verruilde Philip het Bonifatius voor Het Nieuwe Lyceum. Hij kwam in een zogeheten opvangklas die was ingesteld voor kinderen van evacuees. Ook dat duurde niet lang, want in september 1943 werd het HNL door de Duitsers gevorderd. Er kwam tijdelijk vervangende lesruimte op verschillende adressen in Bilthoven, zoals de Villa Oase. 
Bevrijdingsfeesten in MaartensdijkRedactieOMDB2020-01-27 00:00:00Klik hier...In de gemeente Maartensdijk werd de bevrijding van de Duitse overheersing uitbundig gevierd. Hier zien we hoe de waarnemende burgemeester van Maartensdijk D. Udo een toespraak houdt bij een feest in Tuindorp. 
De aftocht van de Duitse troepenRedactieOMDB2020-01-27 00:00:00Klik hier...Op deze foto’s, die zijn gemaakt door een onbekende fotograaf, zien we de aftocht van de Duitse troepen langs de Utrechtseweg in De Bilt. De soldaten moesten lopen en hun bezittingen werden vervoerd met paard-en-wagen. De foto’s zijn genomen ter hoogte van Klein Beerschoten, Utrechtseweg 60.
Gekke Gerrit in MaartensdijkRedactieOMDB2020-01-29 00:00:00Klik hier...De gemeente Maartensdijk werd aan het einde van de oorlog bestuurd door de NSB-er Anton Gerrit Jongsma (1899-1960), die in oktober 1944 werd benoemd tot waarnemende burgemeester. Hij had in zijn  vorige standplaats Krommenie de bijnaam Gekke Gerrit gekregen.
De Statenverkiezingen van 1935 in De Bilt en MaartensdijkRedactieOMDB2020-02-07 00:00:00Klik hier...Bij de verkiezingen voor de provinciale staten op 17 april 1935 behaalde de NSB, die een nieuwe  politieke partij was, zeer hoge resultaten. In De Bilt kreeg de partij 15,06 procent van de stemmen wen in Maartensdijk was het maar liefst 16,88 procent. Dat was nog veel meer dan het landelijke resultaat van bijna 8 procent
De centrale inlichtingendienst in MaartensdijkRedactieOMDB2020-02-07 00:00:00Klik hier...Hier zien we de geheime telefooncentrale van de Centrale Inlichtingendienst of CID in Tuindorp, toen nog een deel van Maartensdijk, zoals die er in de eerste helft van 1945 uitzag. Hij was ingebouwd in een boekenkast. (Foto’s het Utrechts Archief) Deze telefoonpost werd bemand door Pim Huydecoper van Nigtevecht en Ernst Veen.
Jan en Kees Brinkhof gefusilleerdRedactieOMDB2020-02-12 00:00:00Klik hier...Ter gelegenheid van het vijfentwintigjarige jubileum van Jan Brinkhof als organist van de St. Michaëlkerk in De Bilt werd deze foto genomen. Jan zit in …
Seyss-Inquart in MaartensdijkRedactieOMDB2020-02-14 00:00:00Klik hier...Hier zien we twee foto’s van een bezoek dat rijkscommissaris Seyss-Inquart in april 1942 bracht aan Maartensdijk, waar hij de plaatselijke afdeling van de Nederlandsche Arbeidsinzet …
Onderduiken in een grafkelderRedactieOMDB2020-02-14 00:00:00Klik hier...Aan het einde van de oorlog verstopten jongemannen zich soms in een grafkelder op de begraafplaats bij de Nederlands Hervormde Kerk aan de Dorpsstraat in …
De intocht op de UtrechtsewegRedactieOMDB2020-02-21 00:00:00Klik hier...Langs de Utrechtseweg stonden om de zoveel meter vierkante betonnen schuilplaatsen waar auto’s in konden. Daar stonden wij met heel veel jongens en meisjes bovenop …
De rokerskaartRedactieOMDB2020-02-21 00:00:00Klik hier... Op deze foto zien we de distributie van rookwaren in Bilthoven. Dat gebeurde met het gebruik van een rokerskaart, waarvan we hieronder een voorbeeld zien.
Verraad in De Bilt in 1943RedactieOMDB2020-03-03 00:00:00Klik hier... Afgebeeld is de kop van het illegale blad De Waarheid en een artikel uit de legale versie van dat blad van 2 augustus 1946. Het
John Twiss Quarles van Ufford en het verzetRedactieOMDB2020-03-05 00:00:00Klik hier... Op 3 mei 1942 schoten Duitse kampbewakers John Edward Willem Twiss Quarles van Ufford (1889-1942) uit Groenekan dood tegelijk met een aantal medegevangenen uit Nederland.
Na 75 jaar; Maps Mohr meldt zichRedactieOMDB2020-03-06 00:00:00Klik hier... Afgelopen week werden we verblijd met een wel heel verrassend mailtje uit Engeland. De inmiddels 98-jarige Maps Lane-Mohr schreef ons dat zij een van de
De Nederlandse ArbeidsdienstRedactieOMDB2020-03-09 00:00:00Klik hier... Op 15 oktober 1941 werd de Nederlandsche Arbeidsdienst of NAD opgericht, aanvankelijk onder de naam Opbouwdienst. Daarmee wilden de Duitse autoriteiten Nederlandse arbeidskrachten gebruiken om
De Canadezen gaan weer naar huisRedactieOMDB2020-03-09 00:00:00Klik hier... Op deze foto zien we hoe een Canadese soldaat op 29 augustus 1945 teruggaat naar Canada. De man op de foto is korporaal Don Gordon
Bevrijdingsfeest op Sanatorium Berg en BoschRedactieOMDB2020-03-13 00:00:00Klik hier... Op woensdag 9 mei 1945 werd bij het Sanatorium Berg en Bosch de bevrijding gevierd. Het begon met het hijsen van de vlag door dr.
De bevrijding: een merkwaardig voorval bij Berg en BoschRedactieOMDB2020-03-16 00:00:00Klik hier... Afgebeeld is een jeep met ordonnans van de Polar Bears, met daarachter drie kennelijk opgewekt kijkende Duitse Feldgendarmen. Het gezelschap staat voor de ingang van
Het probleem van de ingegooide ruitenRedactieOMDB2020-03-16 00:00:00Klik hier... In de bovenstaande waarschuwingen uit het voorjaar van 1941 is burgemeester Tjalma van Maartensdijk aan het woord. Er waren ruiten ingegooid in Tuindorp, de wijk
De radio afgepaktRedactieOMDB2020-03-16 00:00:00Klik hier... Op 27 mei 1943 maakte de burgemeester van De Bilt bekend dat de inwoners hun radio’s moesten inleveren. Daarbij gaf hij per straat aan, op
De mobilisatieRedactieOMDB2020-03-17 00:00:00Klik hier... Op de foto zien we een groep soldaten tijdens de mobilisatie van 1939. Het bijschrift maakt duidelijk dat het om De Bilt gaat. Hans de
De Tweede Wereldoorlog: VerzetRedactieOMDB2020-03-17 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: De inwoners van Bilthoven en Maartensdijk zochten middelen om iets tegen de bezetting te doen. In Maartensdijk kwam de eerste verzetskrant uit en het verzet pleegde ...
De Tweede Wereldoorlog: de oorlog breekt uitRedactieOMDB2020-03-17 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: Toen de Duitse troepen De Bilt binnentrokken, vestigden zij zich vooral in Bilthoven. In 1943 verplaatste Generaal Reinhard het hoofdkwartier van het 88ste legerkorps naar ...
De Tweede Wereldoorlog: VoorafRedactieOMDB2020-03-17 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: Voor de oorlog was het percentage NSB-stemmers in Maartensdijk en De Bilt veel hoger dan het landelijk gemiddelde. Dat had te maken met de samenstelling ...
De Tweede Wereldoorlog: Tekorten en hongerRedactieOMDB2020-03-18 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: De oorlog had grote gevolgen voor het dagelijks leven. De bezetter probeerde radioos en fietsen van de Nederlanders in te nemen. Er ontstond gebrek aan ...
De Tweede Wereldoorlog: De Joodse inwonersRedactieOMDB2020-03-18 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: Al vroeg in de oorlog werden er in De Bilt en Maartensdijk bordjes geplaatst met het opschrift Joden niet gewenst. Vanaf 1942 moesten de Joden ...
De Tweede Wereldoorlog: CollaboratieRedactieOMDB2020-03-18 00:00:00Klik hier...Virtuele rondleiding: Anderen gaven juist hun medewerking aan de Duitse bezetters. De Nederlandse Arbeidsdienst wierf vrouwen en mannen om te werken voor de Duitse oorlogsinspanningen. Veel mannen ...
Een schuilkelder in de tuinRedactieOMDB2020-03-23 00:00:00Klik hier...Hierboven: de opening van de schuilkelder in de tuin van het pand Verhulstlaan 7 in Bilthoven. (Foto Dick Berents) In de flyer hieronder werd het ...
Rondleiding Tweede WereldoorlogRedactieOMDB2020-03-24 00:00:00Klik hier...Dit is het begin van een virtuele rondleiding over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Maartensdijk en De Bilt. Die gemeentes, waarin ook Hollandsche ...
Oorlog van de tweede generatie: over onderduikenRedactieOMDB2020-03-30 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is het beeld van Frits de Zwerver in Heemse, gemeente Hardenberg (Wikipedia, public domain). Frits de Zwerver was de schuilnaam van ds. Dr. Frits ...
Oorlog van de tweede generatie: Kamp Amersfoort en daarnaRedactieOMDB2020-04-01 00:00:00Klik hier...Lieve ouders, als u deze brief krijgt, ben ik niet meer, maar wees er van overtuigd, dat ik door Gods genade goed kan sterven...
Laan 1813 in De BiltRedactieOMDB2020-04-01 00:00:00Klik hier...Laan 1813, een laan met eengezinswoningen uit de jaren vijftig, loopt evenwijdig aan De Akker en de Soestdijkseweg Zuid. Wat opvalt is het jaartal. Waarom ...
Een bescheiden protestRedactieOMDB2020-04-02 00:00:00Klik hier...De Utrechtse student medicijnen David de Moulin beschilderde dit bord in de Maaartensdijkse wijk Tuindorp, die grensde aan Utrecht. (Foto Stichting D. de Moulin) In ..
Een monument voor de bevrijdersRedactieOMDB2020-04-06 00:00:00Klik hier...Aan het optreden van de Britse divisie Polar Bears die ook De Bilt heeft bevrijd, herinneren diverse monumenten, gewoonlijk in de vorm van een ijsbeer. ... Lees verder
Over de Verboden Kringen en verdwenen Biltse huizenRedactieOMDB2020-04-08 00:00:00Klik hier...Dit is een uitsnede van het kringplan van de Werken bij Griftenstein uit 1923 (Nationaal Archief, inventaris 3.09.20, nr. 1244.G.) Men ziet op de kaart ... Lees verder
Geen gevechten om De BiltRedactieOMDB2020-04-13 00:00:00Klik hier...Toen de geallieerde troepen van de divisie Polar Bears op 7 mei De Bilt en Maartensdijk binnenreden, hoefden zij daar niet meer te vechten. Na ... Lees verder
Hoe Coventry de burgemeester zijn woning kostteRedactieOMDB2020-04-14 00:00:00Klik hier...In de avond van 14 november 1940 steeg vanaf vliegveld Soesterberg een met bommen beladen Heinkel 111 op, om deel te nemen aan het bombardement ... Lees verder
Jong in de oorlog: Spitfire zwaaide met zijn vleugelsRedactieOMDB2020-04-14 00:00:00Klik hier...Wij woonden tegenover de Groen van Prinstererschool en naast het Rooms-Katholieke Verenigingsgebouw in De Bilt. De Duitsers hadden achter dat gebouw een Punt-50-mitrailleur opgesteld. Lees verder
Jong in de oorlog: NSB-kinderen werden niet bevrijdRedactieOMDB2020-04-16 00:00:00Klik hier...Voor Karel Huijgen begon de oorlog op Dolle Dinsdag 5 september 1944. Hij vluchtte met zijn ouders en zijn broertjes Erik en Frederik vanaf de ... Lees verder
Canadezen of Engelsen?RedactieOMDB2020-04-18 00:00:00Klik hier...Het is algemeen bekend dat ons land is bevrijd door Canadezen. Veel inwoners van De Bilt en omgeving denken dan ook dat de Canadezen ook ... Lees verder
De bevrijding: herdenkenInleiding RedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Zwaar getroffen gezinnen konden moeilijk hun verliezen verwerken. Bij Joden en Roma en Sinti was dit verlies soms in de volgende generatie nog scherp ... Lees verder
De bevrijding: de nasleep van de oorlogRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding Toen Maartensdijk en De Bilt bevrijd waren, moest er natuurlijk veel worden geregeld. De Duitse militairen in de twee gemeentes werden ontwapend en afgevoerd … Lees verder
De bevrijding: persoonlijke herinneringenRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding Diverse inwoners van de gemeente hebben hun herinneringen aan die gebeurtenissen opgeschreven. We zien hoe het nieuws van de Duitse nederlagen en de dood ... Lees verder
De bevrijding: de geallieerden komenRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding Op 6 mei ondertekende generaal Blaskowitz de overgave van de Duitse troepen in Nederland. Op 7 mei reden de eerste geallieerde militairen via de ... Lees verder
De bevrijding: niet zonder dodenRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding Toch verliep de bevrijding niet echt vreedzaam. In de maanden a de invasie in Normandie traden de bezetters al harder op. Dat was in ... Lees verder
De bevrijding: de aanloopRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding In afwachting van de geallieerde troepen hadden de Duitsers al in 1944 grote stukken land onder water gezet, ook in De Bilt. Zij troffen ... Lees verder
De bevrijding: de hongerwinterRedactieOMDB2020-04-19 00:00:00Klik hier...Inleiding De geallieerde landingen in Normandie in juni 1944 leidden een nieuwe fase in de oorlog in. Het optimisme in Nederland was groot, maar na ... Lees verder
De bevrijding van Bilthoven op 7 mei 1945 in filmbeeldenRedactieOMDB2020-04-22 00:00:00Klik hier...Afgebeeld is het openingsbeeld van een film over de bevrijding van Bilthoven (NIMH.) Meer informatie De onderstaande film werd op 18 juni 2015 op het ... Lees verder
Het kaalscheren van vrouwen en meisjesRedactieOMDB2020-04-27 00:00:00Klik hier...In veel plaatsen kwamen na de bevrijding misstanden voor zoals het kaalknippen en scheren van meisjes en vrouwen die omgang met Duitsers hadden gehad. Ook ...Lees verder
Inleiding tot Exodus (mei 1945)RedactieSt Maerten1990-05-01 00:00:00Klik hier...Inundatie en evacuatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) in Groenekan en Westbroek
Groenekan in de gevarenzoneW. HoebinkSt Maerten1990-05-01 00:00:00Klik hier...Inundatie en evacuatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) in Groenekan. De eerste oorlogsdagen. Mei 1940.
De Exodus van Twee DorpenWerkgroep Mondelinge DocumentatieSt Maerten1990-05-01 00:00:00Klik hier...Inundatie en evacuatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) in Groenekan en Westbroek
Het archief, of hoe het in de papieren liep!N.AdemaSt Maerten1990-05-01 00:00:00Klik hier...Inundatie en evacuatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) in Westbroek. De kosten en de declaraties.
Maartensdijk bevrijd 1945Koos KolenbranderSt Maerten1995-05-01 00:00:00Klik hier...De Polar Bears en andere bevrijdingsfoto's
Verzoek en vervolg (Oproep}Wim HoebinkSt Maerten1995-05-01 00:00:00Klik hier...Oproep om verhalen, foto's en documenten ver de tweede wereldoorlog WO2 te delen
De crash in GroenekanWim HoebinkSt Maerten1995-05-01 00:00:00Klik hier...Het neerstorten van de B-17 42-104285 in Groenekan. Gezagvoerder Art Codding.
Het Noodziekenhuis aan de Oost 50 in Hollandsche RadingKoos KolenbranderSt Maerten1995-05-01 00:00:00Klik hier...Het huis van de familie Hooft Graafland fungeerde van september 1944 tot juni 1945 als noodhospitaal
De trieste bevrijdingsdag van WestbroekLeen de Raadt en Henkvan ZijtveldSt Maerten1995-05-01 00:00:00Klik hier...Het drama van de bevrijding in Westbroek. Slachtoffers Bouma De Kruyff Van Dam Manten Jaarsma Van de Boom
Herinneringen a.d. bezettingstijd in WestbroekKoos KolenbranderSt Maerten2004-06-01 00:00:00Klik hier...Het verhaal van de familie Stam en hun boerderij aan de Kerkdijk 22 in Westbroek
De vreemde lente van 1945 in GroenekanWim van SchaikSt Maerten2005-05-01 00:00:00Klik hier...Inundatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) in Groenekan. De laatste oorlogsdagen. April en mei 1945.
Bevrijding MaartensdijkKoos KolenbranderSt Maerten2010-05-01 00:00:00Klik hier...De Polar Bears rijden Maartensdijk binnen en de bevrijdingsfeesten
Opdat wij niet vergetenH. DoornenbalSt Maerten2014-12-01 00:00:00Klik hier...Herinneringen aan Herman Doornenbal en Arie van Amerongen. Boerderij de Avond en boerderij De ijzeren Mortier.
Lezing, herdenking Tweede Wereldoorlog en de bevrijdingM. MobachSt Maerten2014-12-01 00:00:00Klik hier...Lezing van M Mobach. Marechaussee in westbroek. Verzet. Brandweer Westbroek. Wapens verborgen in de brandweerkazerne.
Onderduik en verzet in GroenekanF. KlokSt Maerten2015-05-01 00:00:00Klik hier...NSB NSV-Schule Verzetsstrijders politieman Rakers / familie Buddingh / familie van den Hurk / familie Hulst / meester Ben Blankenstein
Enkele ervaringen, gedachten, gevoelens over de Tweede WereldoorlogR. KlaassenSt Maerten2015-05-01 00:00:00Klik hier...Persoonlijke herinneringen. Zoon van Peter Klaassen ambtenaar gemeentehuis. Persoonsbewijzen vervelsen. Onderduik.
Maartensdijks Tuindorp in de Tweede WereldoorlogR.Hufen HznSt Maerten2018-05-01 00:00:00Klik hier...NSB burgemeester van der Voort van er Zijp. Joodse huisarts Frijda. W. Eichemwald. Centrale kinderkeuken en kindertransporten.
Narcissen in bos VoordaanTonneke WilminkSt Maerten2018-12-01 00:00:00Klik hier...Jacoba van Tongeren, WO2, verzet,
Bloesem op Duitse petKoos KolenbranderSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...De overgave van de in Maartensdijk aanwezige Duitse soldaten verliep zonder gevechtshandelingen. The Polar Bears, een divisie van The Second British Army, ontwapenden de soldaten…
Bommen bij BlauwkapelJan MaasenSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Dit is het verhaal van een huisschilder, die in 1944 gebombardeerd werd en daarom niet terugkeerde naar zijn tewerkstelling in Duitsland. Dit is ook het verhaal van de bombardementen op het spoorwegknooppunt bij Fort Blauwkapel.
Stille heldenFrank KlokSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Het verhaal van de Stille Helden Maarten en Non Hulst uit Groenekan is een arbitraire keuze, want met evenveel recht had de auteur het verhaal van de Buddingh’s van de Vijverlaan 6 of dat van de familie Spies van de Kastanjelaan 5 of de hele rij Stille Helden langs de Koningin Wilhelminaweg kunnen selecteren.
Het verloren schaakspelKoos KolenbranderSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Deze bijdrage werd eerder gepubliceerd in de Vierklank van 11 mei 2005. Wij nemen dit artikel op in dit themanummer vanwege de context die dit verhaal biedt aan de bijdrage van Karien Scholten over het drama van Westbroek, elders in dit nummer van Sint Maerten. Eén van de met name genoemde Duitse soldaten figureert namelijk in beide artikelen.
Ongewild samenwonen in oorlogstijdKarien ScholtenSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Vanaf 1942/1943 krijgt Westbroek nog een geheel andere categorie inwoners, wanneer de Duitse Wehrmacht voor haar soldaten inkwartiering opeist. In het laatste jaar wordt hun aantal geschat op zo’n 200 man. Het is niet duidelijk waarom zij hier gelegerd waren.
Coenraad van der Voort van Zijp, de NSB en de joodse burgersRob Hufen HznSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...C. van der Voort van Zijp was burgemeester van Maartensdijk van 1924 tot in 1935. Een nieuwe kern daarvan was Het Tuindorp, dat vanaf 1929 aan de zuidrand van de gemeente begon te ontstaan. De nieuwe Openbare Lagere School kreeg Van der Voorts naam. Hij werd kort daarop een prominent lid van de NSB.
Twee Amerikaanse bevrijders verborgen in TuindorpRob Hufen HznSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...In deze herdenkingsperiode van de bevrijding van Nederland vieren we, dat Cor en Aja Schilp – Jansen uit Tuindorp in Maartensdijk groot risico wilden lopen, bij het beschermen van twee onfortuinlijke jonge bevrijders.
Hans Nesna: Hongerprocessie Geert BoorsmaSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Een indringend verslag van de Hongerwinter 1944-1945. Hans Nesna beschrijft zijn gevaarlijke en barre tocht van Hollandsche Rading naar de Veluwe
Teunis van de Bunt Verzetsman uit Westbroek 1913-1944Karien ScholtenSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Wat je doet voor de ander, doe je in stilte. Niet met de borst vooruit. Het redden van mensen is zoals het hoort. Aldus een Joodse visie op het leven. In deze lijn deed Teunis van de Bunt zijn verzetsdaden in de tweede Wereldoorlog. Wie was hij ?
Joodse vluchtelingen in WestbroekKoos KolenbranderSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Voordat Adolf Hitler op 30 januari 1933 aan de macht kwam, verlieten eind twintiger - begin dertiger jaren al veel Joodse mensen Duitsland uit voorzorg. Begin jaren dertig kwamen enkele van deze gevluchte Joodse gezinnen in Achttienhoven en Westbroek terecht.
Kriegsberichter Wim Sassen ontsnapt uit Fort BlauwkapelJochem BotmanSt Maerten2020-05-01 00:00:00Klik hier...Een maand na de bevrijding op 5 juni 1945 werd oorlogsjournalist en radiopropagandist Wim Sassen door het team van de Binnenlandse Strijdkrachten en Field Security in Alkmaar gearresteerd en overgedragen aan de Canadese Field Security (CFS). Vijf dagen later werd hij voor het eerst in Fort Blauwkapel bij Utrecht verhoord.
Maartensdijk Bevrijd 'Kiek nou toch 's effe an'Koos KolenbranderVierklank1995-05-03 00:00:00Klik hier...Oprichting oranjecomite, Oranjebal, Allegorische optocht
Herinneringen aan het laatste gedeelte van de oorlogMarijn NekkersVierklank2014-04-30 00:00:00Klik hier...Henk de Graaf uit Hollandsche Rading is een van de sprekers die het woord zal voeren tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei in de Maartenskerk in Maartensdijk.
Rachel Polak werkte als kleuterleidster in het onderwijsHenk van de BuntVierklank2015-02-04 00:00:00Klik hier... Rachel Polak-de Jong (1911) maakte veel mee in haar lange leven. Tijdens de oorlog verloor ze haar man en bijna heel haar joodse familie. Iedere avond voor het slapengaan zegt ze welterusten tegen haar dierbaren van wie de foto s in een hoekje van de kamer staan.
Bevrijding van een oorlog die nooit voorbij gaatGuus GeebelVierklank2015-04-29 00:00:00Klik hier...7 mei 1945 kwamen de eerste Engelse pantservoertuigen vanuit Amersfoort op de Utrechtseweg De Bilt binnen. De toen 21-jarige Maartje Balk uit Bilthoven was daarbij. Haar familie was tijdens de oorlog actief bij het verzet in Bilthoven. Broer Machiel werd in november 1944 neergeschoten en overleed op 19-jarige leeftijd. Maartje was in die tijd koerierster voor het verzet.
Op 4 mei gingen we ramen lappenHenk van de BuntVierklank2015-04-29 00:00:00Klik hier...In haar jonge jaren liep Rachel de Jong met een gebroken geweertje; in Nederland het symbool voor het pacifisme. Het werd gedragen als een speldje op de kleding. De verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog waren aanleiding voor deze grote antimilitaristische beweging. Deze beweging kon echter niet de opkomst van het militarisme in Duitsland voorkomen. 70 jaren na de bevrijding (1945) kijkt zij nog met afkeer en wrok terug op die verschrikkelijke oorlog.
70 jaar na bevrijding nog altijd een bijzondere herinneringKoos KolenbranderVierklank2015-05-06 00:00:00Klik hier...Wim de Rooy kan zich de Bevrijdingsdag op 5 mei 1945 in Maartensdijk nog goed herinneren. Op een foto van die dag bij de tol in Maartensdijk verwelkomt een enthousiaste groep Maartensdijkers de bevrijders.
Het verhaal rond de noodlandingHenk van de BuntVierklank2015-06-30 00:00:00Klik hier...neerstorten van een Amerikaanse B17 bommenwerper in het dorp Groenekan
Over Bilthovense oorlogsslachtoffersHenk van de BuntVierklank2015-10-09 00:00:00Klik hier...Pieter ter Beek en Philip de Leeuw volgde op een aanslag op de spoorlijn bij Groenekan begin november '44. Naar aanleiding daarvan werden ook de Bilthovenaren Zus Boerma-Derksen Kees Boeke Stella Giesberts Mach(-iel) Balk en zijn ouders gearresteerd. Evenals ter Beek en de Leeuw zou de jonge verzetsman Balk zijn inzet met de dood bekopen. De anderen overleefden evenals de enige verzetsman; de bij de mislukte aanslag ontsnapte Joep Huffener.
De Stille Helden van GroenekanGuus GeebelVierklank2015-12-05 00:00:00Klik hier...het boek 'Groenekan en de Tweede Wereldoorlog' met archief- en literatuuronderzoek en verhalen van mensen die nog weten hoe het er hier in de oorlog aan toe is gegaan Frank Klok Wim Hoebink en Wim van Schaik
Kind in de oorlogKarien ScholtenVierklank2016-01-07 00:00:00Klik hier...11-jarig meisje vertelt haar herinneringen aan bevrijdingsdag in Westbroek
Oorlogservaringen van twee MaartensdijkersKoos KolenbranderVierklank2016-01-14 00:00:00Klik hier...Arie van Amerongen en Herman Doornenbal woonden tijdens de bezetting thuis bij hun ouders in Maartensdijk: Arie in de boerderij De Avond en Herman in de boerderij De IJzeren Mortier
'Herinneringen van een Joods onderduikertje' Henk van de BuntVierklank2016-03-01 00:00:00Klik hier...Over Karel Beesemer die als Joods jongetje vanaf zijn vijfde tot zijn tiende onder andere werd ondergebracht op onderduikadressen in Amsterdam Rotterdam 's GravenmoerVeenendaal Bilthoven en Renkum
Maartensdijk bakermat ondergrondse persFrank KlokVierklank2016-04-26 00:00:00Klik hier...Lodie en Klaas Voute oprichters van 'Het Bulletin' een verzetskrant met feitelijke informatie
Het drama van WestbroekWalter EijndhovenVierklank2016-05-04 00:00:00Klik hier...Boekje Matthias Nagel (11) over bevrijdingsdag in Westbroek
Amsterdamse verzetsvrouw zorgt voor narcissen in GroenekanHenk van de BuntVierklank2017-12-22 00:00:00Klik hier...Jacoba van Tongeren en Groep 2000 verzet
Zoet is de oorlog voor wie hem niet heeft meegemaaktHenk van de BuntVierklank2018-04-26 00:00:00Klik hier...Interview met Bernard Schut nav interviews met overlevenden
Oorlog is de vader van alle dingenHenk van de BuntVierklank2018-05-09 00:00:00Klik hier...Interview met Bernard Schut nav interviews met overlevenden
Over het monument Jan Steenlaan is weinig bekendHenk van de BuntVierklank2018-05-10 00:00:00Klik hier...Een kruis (onthuld op 18 september 1945 red. ) op de hoek van de Soestdijkseweg en de Jan Steenlaan. Achtergrond onbekend. Het was het eerste oorlogsmonument in de gemeente. Mogelijk een herdenkingsteken, geplaatst door nabestaanden van omgekomenen.
Plaatsgenoten - De overlevenden (I)Bernard SchutVierklank2019-03-06 00:00:00Klik hier...Pim Boellaard . Velo Bierman. Pim Reijntjes. W.L. (Boebie) Brugsma . Overlevenden van de concentratiekampen Natzweiler. Later woonachtig in De Bilt Bilthoven en Hollandsche Rading
Tijsma onderzoekt geschiedenis Joodse bevolking 'Zij horen ook herdacht te worden'Henk van de BuntVierklank2019-04-26 00:00:00Klik hier...Joodse oorlogsslachtoffers horen herdacht te worden. Douwe Tijsma
Plaatsgenoten - De overlevenden (III)Bernard SchutVierklank2019-05-01 00:00:00Klik hier...Pim Boellaard . Velo Bierman. Pim Reijntjes. W.L. (Boebie) Brugsma . Overlevenden van de concentratiekampen Natzweiler. Later woonachtig in De Bilt Bilthoven en Hollandsche Rading
Westbroek was in oorlogstijd een multiculturele samenlevingHenk van de BuntVierklank2019-05-08 00:00:00Klik hier...650 evacuees uit Huissen Jan Lenssinck onderduikers in de polder verzet
Canadese bevrijdingsleger in MaartensdijkHenk van de BuntVierklank2019-05-08 00:00:00Klik hier...bevrijding Polar bears
Levensverhaal van de bijna 100-jarige Biltenaar Marten MobachHenk van de BuntVierklank2019-06-12 00:00:00Klik hier...verzet
Tijsma op de bres voor vergeten slachtoffers WO IIHenk van de BuntVierklank2019-08-07 00:00:00Klik hier...Joodse oorlogsslachtoffers horen herdacht te worden. Douwe Tijsma
Vergeten stenen getuigen van een verschrikkelijke tijdHenk van de BuntVierklank2019-08-14 00:00:00Klik hier...Joodse oorlogsslachtoffers horen herdacht te worden. Douwe Tijsma
Naam ontbreekt op monumentHenk van de BuntVierklank2019-11-12 00:00:00Klik hier...Joep Huffener en Philip (Flip) de Leeuw. Mach Balk. De Leeuw ontbreekt op het verzetsherdenkingsmonument bij Jagtlust
De Hongerwinter van '44-'45Bernard SchutVierklank2019-12-25 00:00:00Klik hier...Honger in de Bilt. Ooggetuigen vertellen. Hongertochten.
Foto's '40-'45 uit de Provincie UtrechtBernard Schut mmv Veroniek ClerkxVierklank2020-01-22 00:00:00Klik hier...Loes Overeem, Kamp Amersfoort. Ir. Hupkes, directeur van de NS die, toen hij tijdens een spelletje golf hoorde dat de Spoorwegstaking was uitgebroken, zich rechtstreeks naar zijn onderduikadres begaf; een villa in Maartensdijk.
Het drama van JaglustBernard SchutVierklank2020-02-11 00:00:00Klik hier...Op 9 oktober1944 vond er een razzia plaats in De Bilt in de buurt waarin o.a. de Konijnenlaan en de Hazenlaan liggen. De onderduikers daar namen de benen naar het gebied achter Jagtlust, een toen nog braakliggend stuk grond . Hier werd de jacht op de onderduikers geopend. Elf man werd gepakt. En verder 3 gemeenteambtenaren, toevallige passanten. De jongste was 17. De oudste 39. Drie mannen kwamen uit één gezin. De groep werd zonder pardon afgevoerd naar Kamp Amersfoort.
De Bilt in Wereldoorlog IIHenk van de BuntVierklank2020-02-19 00:00:00Klik hier...De website van de Historische Vereniging Maartensdijk (HVM), waar met ingang van 29 januari het dossier 'Maartensdijk (en De Bilt) in WO2' online staat. Het 'dossier' heeft betrekking op een inventarisatie van ruim 160 publicaties over de tweede wereldoorlog in deze gemeente.
"Hoe heette ik ook al weer?"Henk van de BuntVierklank2020-02-25 00:00:00Klik hier...In Hoe heette ik ook alweer? beschrijft Biltenaar Karel Beesemer, hoe hij als Joods jongetje uit Amsterdam via allerlei omzwervingen in Renkum een veilig onderduikadres vond.
In de voetsporen vanVeroniek ClerxVierklank2020-04-22 00:00:00Klik hier...Eind maart was op tv de eerste aflevering van de Max-serie ‘In de voetsporen van de bevrijding’, gepresenteerd door Philip Freriks. Daar zag ik ‘De zoon van de belangrijke NSB-ers’, die uit Bilthoven bleek te komen. Frank en Karel Huijgen
Vijf lange jarenBernhard SchutVierklank2020-04-29 00:00:00Klik hier...Terugblik op de oorlogsjaren in Bilthoven en De Bilt met aandacht voor onderduik, verzet en bevrijding. Door Bernhard Schut.
Leiding vanuit de badkamerHenk van de BuntVierklank2020-04-29 00:00:00Klik hier...De man in de badkamer heette Willem Hupkes en hij was waarnemend president-directeur van de Nederlandsche Spoorwegen. Hupkes zat ondergedoken in Maartensdijk sinds de oproep op Radio Oranje tot de landelijke spoorwegstaking op 17 september 1944.
Ontbrekende jaargangen van de Vierklank: 1996 tm 2012VierklankVia internet zijn geen links te vinden naar de uitgaven tussen 1995 en 2013
De donkere kerstdagen van 1944Bernhard SchutVierklank2020-12-23 00:00:00Klik hier...In Bilthoven, over het spoor, in de Overboslaan - een rustige laan evenwijdig aan de Soestdijkseweg- woonde op nummer 50 Mevrouw Meulmeester. Er woonden overtuigde verzetsstrijders in de laan, maar ook fervente aanhangers van de Duitsgezinde NSB, collaborateurs, soms bereid tot het verraden van hun buren. En blijkt achteraf, er waren op diverse adressen onderduikers ondergebracht, vaak joden. Met name op nummer 50.
Een mitrailleursnest op de watertorenBernhard SchutVierklank2020-11-03 00:00:00Klik hier...In 1943 besloot de Duitse bevelhebber van de 88e Gevechtsgroep zijn staf te verplaatsen van Utrecht naar het bosrijke Bilthoven. Er werd langs de Soestdijkseweg een spoorlijntje aangelegd van het station naar de Tollenslaan om materiaal aan te voeren. Eind 1943 was het werk gereed en betrokken de Duitsers hun posities in Bilthoven. Over de meeste is in de literatuur wel het een en ander bekend, niet bekend is dat ook bij het natuurbad achter de watertoren een Duitse eenheid werd ondergebracht.
Oorlogsjaren Lage VuurscheHenk van de BuntVierklank2020-05-20 00:00:00Klik hier...Wat is er eigenlijk bekend over de oorlogsjaren en bevrijding van Lage Vuursche? Deze vraag kwam op bij de voorbereidingen van de viering van 75 jaar bevrijding in Nederland. Oudere Vuurschenaren herinneren zich dat twee geallieerde militairen op de motor in het dorp arriveerden bij restaurant ‘de Lage Vuursche’. Er is een rood koperen baretembleem opgespoord, dat de Canadese strijdkrachten droegen, toen ze arriveerden in Lage Vuursche. Ze gaven het aan Bart Kuus (toen 8 jaar), die het jarenlang heeft bewaard. Het staat symbool voor onze vrijheid.
Klein Putten in TuindorpDouwe TijsmaVierklank2020-05-03 00:00:00Klik hier...'Biltse doden rusten in Ladelund, West-Duitsland. Plan voor oprichting van een gedenkteken’. Een kop die ik lees in de Biltse en Bilthovense Courant van 20 november 1962, bijna 57 jaar geleden opgeschreven. Wie zijn deze Biltse doden? Zijn zij ook ‘vergeten’ slachtoffers van WOII? Is er een gedenkteken voor deze doden gekomen? In een artikel van Bernard Schut (week 2020/7) onder de titel ‘Het drama van Jagtlust’ gaat Schut hier op in. Nu wordt ook de verbinding gelegd met het Puttense Drama. 
Het succes van de NSB in De Bilt en MaartensdijkDick BerentsVierklank2020-05-03 00:00:00Klik hier...Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten op 17 april 1935 behaalde de NSB, een nieuwe politieke partij, veel stemmen. De Nationaal Socialistische Beweging schoot omhoog van 0 % – de partij had de vorige keer niet meegedaan – naar 7,9 %. Geen enkele partij had dit eerder voor elkaar gekregen. In de gemeente De Bilt kreeg de partij een nog hoger percentage: 15,06 % en in Maartensdijk was het maar liefst 16,88 %. De NSB kwam in De Bilt als een van de grootste partijen meteen na de NSDAP en de ARP en liet de rooms-katholieke en liberale partijen ruim achter zich. In Maartensdijk scoorde alleen de Antirevolutionaire Partij beter. 
4 mei herdenking WaterwegWalter EijndhovenVierklank2020-05-03 00:00:00Klik hier...De aanleiding tot deze herdenking in De Bilt is Jaap Balvers, de schoonvader van Marcel Hermens. ‘Tussen 1943 en 1945 was in De Bilt een verzetsgroep actief’, legt Hermens uit. ‘Deze groep bestond uit 11 mannen en twee vrouwen, waaronder mijn schoonvader.
De Canadezen waren EngelsenDick BerentsVierklank2020-05-06 00:00:00Klik hier...Veel inwoners van De Bilt en omgeving denken dat de Canadezen onze dorpen bevrijd hebben. Dat klinkt vooral logisch omdat de bevrijders deel uitmaakten van de Polar Bears. De Polar Bears echter waren de 49ste West Riding Infanteriedivisie, een deel van het Britse leger. 
Documentaire over Jacoba van TongerenHenk van de BuntVierklank2021-04-28 00:00:00Klik hier...Tot maart 2015 was Jacoba van Tongeren volslagen onbekend bij het Nederlandse publiek. Dat Jacoba van Tongeren en Groep 2000 bekendheid kreeg, heeft alles te maken met de zoektocht die haar neef Paul van Tongeren, samen met zijn vrouw Els ondernam. 
Stille helden in GroenekanFrank KlokVierklank2021-04-28 00:00:00Klik hier...Heel wat bewoners uit Groenekan hebben in die tijd hun eigen veiligheid op het spel gezet om met de dood bedreigde (Joodse) medemensen te redden. 
Verzet met een koninklijk tintjeSuzanne LekkerkerkerBiltsche Courant2021-04-21 00:00:00Klik hier...Uit het archief van de gemeentepolitie De Bilt blijkt dat inwoners van de gemeente Maartensdijk op creatieve wijze ‘klein’ verzet pleegden. NSB’ers waren hierbij vaak het doelwit.
Eerst mijn fiets terugDick BerentsBiltsche Courant2020-04-27 00:00:00Klik hier...Veel Nederlanders denken dan ook dat aan het einde van de oorlog alle fietsen afgepakt waren. Op de foto zien we een vrachtwagen volgeladen met geconfisqueerde fietsen in Bilthoven.