Fort de Gagel

Fort De Gagel
In 1819-1821 als aarden werk ten noorden van Utrecht aangelegd. Ter afsluiting van de Gageldijk, Kerkeindse Dijk, Klopdijk en ter bescherming van de inundatiesluizen. De Voorveldse polder werd bij vijandelijke dreiging onder water gezet. Fort De Gagel was bedoeld als bescherming van de wegen naar Westbroek en Maarseveen.
In 1848 werd het fort gewijzigd en in 1850-1852 van een bomvrij wachthuis voorzien. In 1878 voorzien van een bomvrije kazerne en een remise.
Omstreeks 1880 werd het fort opnieuw versterkt. De gracht werd deels gedempt en de bomvrije kazerne en remise werden gebouwd. Het wachthuis werd verstevigd. Dit wachthuis is nu nog in de originele staat van 1880! Alle zijden zijn voorzien van schietgaten. De schootsrichting is gericht op de Gageldijk.

Memoriekaart ca 1880, Fort de Gagel. Bron: Kenniscentrum Waterlinies

In het gebied ten noorden en oosten van Fort De Gagel is zijn een groot aantal groeps-schuilplaatsen te vinden van voor de Tweede Wereldoorlog. Ze functioneerden als scherfvrije plek om in te schuilen bij bombardementen.

In 1954 is Fort de Gagel bij een herindeling overgegaan van Westbroek naar Utrecht. Toen de plannen voor de aanleg van de woonwijk Overvecht werden ontwikkeld, is Fort de Gagel in 1971 door de gemeente Utrecht gekocht.
Het fort wordt voorbereid op een herontwikkeling. Vanaf 2020 zal er horeca, mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding en informatie over het Noorderpark op het fort beschikbaar zijn. Het terrein van Fort de Gagel is open voor publiek.

Vanaf het fort kunt u de polder inkijken en het ‘oude fortenlandschap’ nog ervaren, want het waterlinielandschap rond Fort de Gagel is grotendeels intact gebleven. Spelbreker is het Gagelbos, onderdeel van het Noorderpark. Het bos valt voor een deel in de ‘verboden kringen’, de cirkels van 300, 600 en 1.000 meter rondom een fort. Hierbinnen was volgens de Kringenwet uit 1853 geen hoge begroeiing toegestaan om het schootsveld vanuit het fort niet te belemmeren. Maar er zijn ook voordelen: de ‘nieuwe natuur’ omvat verschillende wandel- en fietsroutes naar de nabijgelegen forten De Klop, Ruigenhoek en Blauwkapel.

Fort de Gagel Bron: Programma Nieuwe Hollandse Waterlinie

Verder lezen …
Fort de Gagel
Gemeente Utrecht
Kenniscentrum waterlinies

Terug naar de inleiding …