Fort aan de Ruigenhoekse Dijk (Fort Ruigenhoek)
Gebouwd in 1869-1870 ten noordoosten van Utrecht en ten westen van het dorp Groenekan. Sloot de Ruigenhoekse Dijk af en verdedigde de keerkade van de tweede inundatiekom.
In haar mobilisatieperiodes is het fort uitgebouwd tot infanteriesteunpunt. Opvallend aan het fort is de bomvrije kazerne met ‘stormtrap’, deze gaf toegang tot het dak van het gebouw met borstwering.
Fort Ruigenhoek nam de taken van het dichter bij Utrecht gesitueerde Blauwkapel over als onderdeel van de vooruitgeschoven ring, die noodzakelijk was geworden door de verbetering van de artillerie.
Met de intrekking van de Kringenwet in 1963 kwam een einde aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De forten in de NHW verloren hun militaire betekenis. Maar niet fort Ruigenhoek. Van 1966 tot de opheffing in 1994 was de explosievenwerkplaats van het Bureau Voorbereidingen Voorzieningen aan Kunstwerken (Landmacht, vernietiging van bruggen) hier gevestigd. De kantoren waren gevestigd in het reduit van het Fort Blauwkapel.
Fort Ruigenhoek kreeg daarmee een nieuwe leven in het NATO bondgenootschap, de internationale defensie.
Bij het fort treft men een twee decennia geleden op initiatief van de bekende Groenekanner drs. W. van Schaik (†) hersteld sluisje tussen twee inundatiekommen aan.
Fort Ruigenhoek is sinds 1997 eigendom van Staatsbosbeheer; er wordt gekoerst op een culturele bestemming. Het fort ligt in het groengebied van het Noorderpark en de Gagelbossen. Kinderen kunnen zich er helemaal uitleven in het speelbos en volwassenen kunnen er een rondleiding krijgen. Ook worden er in het fort workshops schilderen en tekenen gegeven. Fort Ruigenhoek is voor velen bekend als één van de locaties van Tweetakt, het jaarlijkse kunstenfestival voor alle leeftijden.
In de fortgracht van Fort Ruigenhoek ligt Zwembad de Kikker. Sinds 1922 wordt hier al gezwommen. Eerst vanaf een niets omvattend strandje. Maar in de loop van de jaren zijn er meerdere voorzieningen bijgekomen.
Hier zwemt u nog in puur natuurwater, dat haar oorsprong ontleent aan een aantal wellen. Het fort ligt in het waterwingebied van Maartensdijk en wordt ook nog eens door veel groen omzoomd. Deze rustige omgeving is een gastvrij thuis voor o.a. futen, meerkoeten, kwikstaartjes en vele andere soorten vogels. Met wat geluk kunt u tijdens het trekken van uw baantjes ook genieten van de ijsvogel.
Verder lezen …
De Vierklank 5 februari 2019
Kenniscentrum Waterlinies
Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
Staatsbosbeheer
Stichting Liniebreed Ondernemen
Zwembad De Kikker